O Día da Ilustración homenaxea a Camilo Díaz Baliño

Camilo Díaz Baliño é o homenaxeado no Día da Ilustración 2018, que se celebra hoxe, 30 de xaneiro, data do nacemento de Alfonso Daniel Rodríguez Castelao. Con este motivo, protagoniza a exposición Camilo Díaz Baliño: a xenialidade truncada, que organiza a Biblioteca de Galicia, de Santiago de Compostela, e que se poderá ver aí desde hoxe ata o 7 de marzo. Esta é a terceira edición desta efemérides. A primeira dedicouse a Castelao e a segunda a Álvaro Cebreiro.

A mostra está formada por 54 pezas e inclúe unha caricatura de Díaz Baliño realizada por Cebreiro, debuxos orixinais do artista para distintas escenografías, un álbum con fotografías, un manuscrito e debuxos do artista homenaxeado sobre a cabalgata que se celebrou co gallo da celebración do 25 de xullo de 1926, diversos manuscritos de membros das Irmandades da Fala e exemplares de libros con capas deseñadas por el.

O Día da Ilustración pretende “destacar o papel imprescindible” que desenvolveron “os ilustradores nas industrias culturais”, así como “revalorizar a calidade do traballo” que se realiza en Galicia, “recoñecido dentro e fóra das fronteiras” da comunidade autónoma, segundo afirmou o secretario xeral de Cultura, Anxo Lorenzo, na presentación da iniciativa.
Lorenzo engadiu que coa data tamén se busca “render homenaxe ás figuras que contribuíron a impulsar no pasado a Ilustración galega”, cun labor que "cómpre lembrar e espallar”.

Para impulsar a conmemoración deste día, a Asociación Galega de Profesionais da Ilustración (AGPI) e a Consellería de Cultura e Educación puxeron en marcha a web www.diadailustracion.gal, na que se atopan os principais recursos vinculados coa data e o cartel descargable con todas as actividades.

Camilo Buenaventura Díaz Baliño naceu en Ferrol o 14 de xullo de 1889. Escritor, artista gráfico e intelectual galeguista, era irmán dos tamén artistas Indalecio, María Dores e Ramiro Díaz Baliño, pai de Isaac Díaz Pardo e avó de Xosé e Rosendo Díaz Castro.

Foi o escenógrafo galego máis importante da súa época e un dos artistas gráficos máis destacados da historia de Galicia. Na prensa galega do seu tempo, sobre todo n' A NosaTerra, publicou ilustracións, viñetas de humor e relatos. Foi autor do libro Conto de guerra (1928).
En 1917 entrou en contacto coa empresa cinematográfica Fraga, para a que realizou carteis e escenografía. En 1920 instalou en Santiago un obradoiro de arte –onde traballou o seu filo Isaac–que sería un dos centros dinamizadores da plástica galega e do nacionalismo.
Traballou como delineante na diputación Provincial da Coruña e, máis tarde, como funcionario para o Concello de Santiago, sendo asesor artístico do alcalde.

Na súa mocidade militou nas filas do tradicionalismo, colaborando con asociacións e publicacións de carácter confesional, como O Eco de Galicia, o Boletín do Círculo Católico de Obreiros ou o Patronato Católico de Obreiros.

En 1918 entrou nas Irmandades dá Fala e desñou a súa bandeira. Comezou a participar en publicacións de carácter galeguista como Ser, Lar, Nós e A Nosa Terra. As experiencias do primeiro bienio republicano leváronlle a posicións máis de esquerdas, identificándose co sector máis radical do Partido Galeguista. Desde o seu taller de propaganda, no que traballaba o seu fillo Isaac, toma partido a prol da Fronte Popular e do Estatuto de Autonomía de Galicia.

Tras o alzamento militar do 18 de xullo de 1936 foi detido e levado a prisión onde pasou un amargo tempo debuxando os seus compañeiros de cativeirio. O 14 de agosto dese ano atópano asasinado nun foso da parroquia de Meixide, en Cerceda. De aí o título da exposición coa que se lle homenaxea neste Día da Ilustración. Soterraron ou corpo, pero non foron quen de soterrar ou xenio.

En 1959 foi descuberto un busto de bronce no Cantón de Molíns, en Ferrol, roubado en 2007 e reposto en 2011.

Camilo Díaz Baliño co seu fillo Isaac, en 1925.